Wat wij vinden van de begroting 2024-2027

In de raadsvergadering van 7 november werd de begroting besproken. We gaven onze visie op verschillende thema’s.

Vitale kernen

Onze inwoners willen graag in hun eigen dorp blijven wonen en vertoeven, zowel jong als oud. Het is daarom goed dat er flink wordt gebouwd voor verschillende doelgroepen. Belangrijk hierbij is dat er ruimte is voor voldoende groen en dat de woningen voor starters ook echt betaalbaar zijn, ook als dit de gemeente minder geld oplevert.

Wat ons betreft valt er nog veel te halen op het gebied van verkeersveiligheid. Er wordt veel te hard gereden, er zijn maar beperkte OV mogelijkheden en de fietser is nog altijd ondergeschikt aan de auto. Het is belangrijk dat er zorgvuldig en efficiënt met de begrote bedragen omgegaan wordt, en er dus niet zoals bij het stationsgebied veel geld wordt uitgegeven met beperkt resultaat. Vol verwachting zien wij daarom het mobiliteitsplan tegemoet, dat al een tijd op zich laat wachten.

Het is belangrijk dat er niet alleen veel ruimte is voor sport maar ook voor andere
ontmoetingsplaatsen die bijdragen aan bijvoorbeeld de mentale gezondheid van mensen. Zo vinden wij dat jeugd- en jongerenvoorzieningen waar jongeren zelf activiteiten organiseren en ervaring opdoen extra moeten worden gesteund om de kwaliteit te waarborgen en te voorkomen dat deze in commerciële instellingen veranderen.

Sterke sociale basis

Op het gebied van zorg zal er op een andere manier met geld worden omgegaan.
We vinden het goed dat er flink wordt ingezet op het delen van informatie tussen zorgprofessionals, vrijwilligers en andere inwoners en op het stimuleren van een gezonde levensstijl. Integraal dienen we dan ook zaken te bespreken zoals het gebruik van bestrijdingsmiddelen en de luchtkwaliteit van onze gemeente en ook kritisch te zijn op ons eigen gedrag, zoals het schenken van alcohol na de raadsvergadering. Maar uiteindelijk is alleen preventie niet voldoende en moet goede zorg beschikbaar zijn.
Voor Perspectief is jeugdzorg een prioriteit en de hervormingen mogen niet ten koste gaan van de kwaliteit van zorg voor deze kwetsbare groep.
Ook moeten we ervoor zorgen dat in elk dorp passende voorzieningen zijn voor de ouderen die niet thuis kunnen blijven wonen. Langer thuis wonen moet geen doel op zich zijn, een goede kwaliteit van zorg wel. Het is belangrijk om burgerinitiatieven op het gebied van zorg te steunen.

Natuurlijk vitaal landelijk gebied

We vinden het positief dat er aandacht is voor openbaar groen en de open ruimte. Het is namelijk niet goed gesteld met onze natuur. De biodiversiteit loopt hard achteruit, de waterkwaliteit is slecht en we bouwen ons buitengebied steeds voller.

De agrarische sector heeft toekomstperspectief nodig dat zowel onze voedselvoorziening als de gezonde leefomgeving beschermt. Hierin worden wat ons betreft nog te kleine stappen gezet.

Wat ons betreft dragen een uitbreiding van Grandorse en Toverland ten koste van landbouwgrond en bos niet bij aan een natuurlijk vitaal landelijk gebied. Ook moeten we in de uiterwaarden tussen Grubbenvorst en Lottum zoeken naar de optimale oplossing voor natuur en komt recreatie wat ons betreft pas op de tweede plek.

Duurzaamheid

We vinden het goed dat er flink wordt ingezet op het gebied van duurzaamheid en dat mag wat kosten. Minderen in energieverbruik heeft daarin onze prioriteit. Kijkend naar de begroting hopen we dat hier niet alleen in 2024 maar ook in de jaren daarna veel aandacht voor blijft. Bij grootschalige energie-opwek is impact op de omgeving wat ons betreft leidend boven het maximaliseren van de winst.

Wij vinden dat de rijksgelden die via de centrumregeling nu naar de RES gaan beter gebruikt hadden kunnen worden om de eigen organisatie te versterken en jonge mensen op te leiden tot experts op het gebied van de energietransitie. Wij vinden het goed dat de vervuiler meer rioolheffing gaat betalen om zo de waterkwaliteit te verbeteren, maar het is jammer dat supergebruikers relatief gezien nog altijd weinig hoeven te betalen. Dit had de gemeente op een eerlijke manier meer geld kunnen opleveren.

Toekomstbestendige en innovatieve economie

Aan de hand van vage kaders beoordeelt het college welke toeristische initiatieven van toegevoegde waarde zijn voor onze gemeente en dus subsidie mogen krijgen, iets waar wij al vaker kritiek op hebben geuit, gezien wij andere zaken van toegevoegde waarde vinden dan het college. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de belangen van onze gemeente in de paardensport.

Er gaan grote veranderingen plaatsvinden op het gebied van veehouderij door nieuwe regels over bijvoorbeeld geuroverlast. Het is goed dat er veel aandacht is voor innovatie, maar helaas is in de begroting nog niet duidelijk hoeveel geld er zal worden gereserveerd voor de landbouwtransitie.

Wij vinden dat economische ontwikkelingen in balans moeten zijn met de leefomgeving. We zijn blij dat het college dit nu ook onderschrijft. We kunnen vanavond al een duidelijke richting voor Klaver 7 kiezen die ruimte laat voor kleinschalige ontwikkeling, maar ook de leefomgeving beschermt.

(Arbeids)migratie en integratie

We vinden het goed dat arbeidsmigranten beter geregistreerd gaan worden om misstanden te
voorkomen en de gemeente zich meer gaat inzetten voor goede huisvesting en integratie. Jaren geleden was er behoefte aan het creëren van werkgelegenheid, maar dat is al lang niet meer het geval. Het aantrekken van nieuwe bedrijven die afhankelijk zijn van arbeidsmigranten is daarom niet langer een zinvolle ontwikkeling en moet stoppen. Het financiële dagblad gaf al aan dat economische belangen het hier winnen van de leefbaarheid. De gemeente heeft dus grote stappen te zetten.

Door alles wat er in de wereld speelt zullen onze opgaven op het gebied van immigratie niet kleiner
worden. Het tekort aan sociale huurwoningen blijft groot. Wij vragen ons af of er in deze begroting voldoende wordt ingezet om deze achterstand in te halen of dat onze gemeente zich erbij neerlegt dat we achter de feiten zullen blijven aanlopen.

Gezonde, duurzame en ondernemende organisatie

Het is goed dat onze gemeente meer mensen zelf gaat opleiden. Het is belangrijk meer jonge
mensen de organisatie binnen te halen. Ook is het een goed idee om kritisch naar de vergunningen te kijken en deze aan te scherpen of te versoepelen. Sommige vergunningen over bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen op daken of het ophogen van daken voor isolatie staan de energietransitie nu onnodig in de weg en kunnen worden afgeschaft.

Het is belangrijk dat het makkelijker wordt contact op te nemen met de gemeente en begrijpelijke taal gebruikt gaat worden. Er moeten nog grote stappen gezet worden in de digitale dienstverlening. Wat het college concreet van plan is met “het ontwikkelen van politiek bestuurlijke sensitiviteit” is ons onduidelijk. Wat ons betreft wordt de taal in de raadsstukken ook een stuk duidelijker, dat hoeft niet veel geld te kosten. Daarnaast kan een hoop werk, tijd en wantrouwen worden bespaard door eerlijke en volledige antwoorden op vragen en door bijvoorbeeld meer stukken openbaar te maken. Een eerlijk en open bestuur is wat ons betreft échte bestuurlijke vernieuwing.

Zoals we vorig jaar al zeiden werken we graag mee aan een Hoofdlijnenakkoord waarin de doelen passend, concreet en transparant zijn en deze ook zichtbaar zijn in de begroting. We vinden het goed dat er de eerste twee jaren een structureel sluitende begroting is en dat er een buffer wordt gecreëerd. Ook zijn we positief over verschillende van de gestelde ambities. Maar toch zijn we kritisch. Wij zijn pas gerustgesteld als de uitvoering bij de ambities aansluit. Wij willen geen woorden, maar daden. We zien dat er nog veel beleid in ontwikkeling is en pas volgend jaar naar de raad komt, waardoor er nog veel onzeker en onduidelijk is. We zien namelijk nog veel open plekken. We weten ook dat de jaren die volgen lastig gaan worden. Financiële ombuigingen zullen de komende jaren een bittere noodzaak zijn en in hoeverre blijven de ambities dan staan? Gaat leefbaarheid dan nog steeds boven economische belangen? Wij zijn met deze begroting niet helemaal gerustgesteld en blijven er op hameren dat we ons geld moeten uitgeven aan de zaken die noodzakelijk zijn voor het welzijn van onze inwoners en voor de toekomstige generaties van Horst aan de Maas.